Το κείμενο δημοσιεύεται στο highlights #39.
Συντονισμός-επιμέλεια έρευνας: Χρήστος Πολυμενάκος
Έρευνα: Σοφία Αναστασοπούλου (νομικός και θεωρητικός του χορού), Κωνσταντίνα Γεωργέλου (θεωρητικός παραστατικών τεχνών), Μέντη Μέγα (χορογράφος), Χριστίνα Πολυχρονιάδου (cultural manager)
Όταν η κριτική δεν υπάρχει μόνο για να σηματοδοτεί το τέλος
Όσες φορές η ομάδα συγκεντρώθηκε για να συζητήσει τι θα έπρεπε να περιλαμβάνει ένα τόσο μεγάλης έκτασης κείμενο για τον σύγχρονο ελληνικό χορό, περισσότερο ως αίσθηση του χιούμορ, επανερχόταν διαρκώς μια φράση από τα γαλλικά: La Maison de la Danse. Το Σπίτι του Χορού είναι μια φράση που υπάρχει σε διάφορες γλώσσες –σχεδόν ως όρος πια– για να περιγράψει άλλοτε ιδιωτικές και άλλοτε κρατικά θεσμοθετημένες δραστηριότητες που στηρίζουν την ανάπτυξη του χορού. Πέσαμε πολύ ψυχολογικά… Αποφασίσαμε να ερευνήσουμε και να τοποθετηθούμε στα θέματα που θα διαπιστώναμε ότι απασχολούν τους ανθρώπους που δρουν στο πεδίο του σύγχρονου χορού στην Ελλάδα, με βασικό ερώτημα το «τι θα προσδοκούσαν από το Ελληνικό Σπίτι του Χορού;». Φυσικά, η έρευνα βαφτίστηκε «Το Ελληνικό Σπίτι του Χορού». Στην πορεία, ανακαλύψαμε ότι το Θέατρο «Δόρα Στράτου» έχει το δικό του «Σπίτι του Χορού» στην Πλάκα. Επικοινωνήσαμε με τον πρόεδρό του, τον δρα Άλκη Ράφτη, και, σε αντίθεση με την ανταγωνιστική αντίληψη που έχουμε οι Έλληνες για τους εαυτούς μας, χάρηκε για τον παρεμφερή τίτλο του εγχειρήματός μας.
Ξεκινήσαμε με την προσεκτική μελέτη του τρόπου με τον οποίο αντιλαμβάνονται οι εμπλεκόμενοι την κατάσταση του σύγχρονου χορού στην Ελλάδα και τις διαφορετικές απόψεις που εκφράζονται για την ταυτότητα και τις υποδομές του τόπου.
Τα σημεία στα οποία επικεντρωθήκαμε είναι τα εξής: α) η εξέλιξη του εκπαιδευτικού και ερευνητικού τομέα, β) οι επαγγελματικές ιδιότητες που προσφέρουν σημαντική υποστήριξη στο χορό πέρα από αυτές του χορευτή, χορογράφου και δασκάλου, γ) το θεσμικό και νομικό πλαίσιο που ορίζει την οργανωμένη δραστηριότητα και οι δυνατότητες οικειοποίησης και ανάπτυξής του, και δ) η σχέση αλληλοτροφοδότησης που έχει η τέχνη του χορού με τη σύγχρονη κοινωνία και οι τρόποι που αυτή μπορεί να καλλιεργηθεί ώστε να αποδώσει καλύτερους καρπούς και για τα δύο μέρη.
Έχοντας αυτά ως δεδομένα και θεωρώντας ότι τίποτα δεν είναι αυτονόητο ή αδιαπραγμάτευτο, θελήσαμε να διερευνήσουμε με τρόπο υπερβατικό τις δυνατότητες ανάπτυξής του. Στόχος της έρευνάς μας δεν είναι να στηλιτεύσει τα κακώς κείμενα, που κατά καιρούς έχουν κοινοποιηθεί αναλυτικά και με ποικίλους τρόπους, αλλά να λειτουργήσει ως αφετηρία ενός ευρύτερου διαλόγου και να εντοπίσει πιθανές πηγές καλύτερης στήριξης για την ανάπτυξη του σύγχρονου χορού στη χώρα μας.
Υπάρχει ένα κομμάτι το οποίο η ομάδα μας θεωρεί εξαιρετικής σημασίας και δεν έχει ενταχθεί με προφανή τρόπο στα περιεχόμενα αυτής της έρευνας: η κριτική. Αν αντιλαμβανόμαστε την αναγκαιότητα να υποστηριχτεί ο σύγχρονος χορός ως μια επιπλέον μορφή έκφρασης και διαλόγου, δεν μπορούμε παρά να επιζητούμε και την κριτική. Αρχικά των δημιουργιών, αλλά και όλων των ενεργειών ή σχέσεων που μπορούν να κάνουν αυτόν τον διάλογο πιο ουσιαστικό. Ακριβώς για αυτόν το λόγο θεωρούμε ότι δεν έχει μείνει εκτός ύλης. Τα νέα δεδομένα, όπως καταγράφονται ή προτείνονται στις επόμενες σελίδες, απαιτούν συνεχή ενημέρωση, εξειδίκευση και, παράλληλα, σφαιρική αντιμετώπιση, ανοιχτές συνεργασίες για την αποτελεσματικότερη αλληλοσυμπλήρωση, με γνώμονα την προώθηση και την ανάδειξη της εγχώριας σκέψης και δράσης σε ό,τι σχετίζεται με τον σύγχρονο χορό. Αναπτύσσοντας τις υπόλοιπες πτυχές, εκτιμούμε ότι θα δημιουργηθεί χώρος για εμπεριστατωμένη, απελευθερωμένη, πολυφωνική και γόνιμη κριτική. Ας μην ξεχνάμε, άλλωστε, ότι με τις επιλογές που κάνουμε ως καλλιτέχνες, δημοσιογράφοι, θεωρητικοί, κάτοχοι θεσμικών θέσεων, αλλά και ως κοινό που βλέπει ή διαβάζει για το χορό, ασκούμε έμπρακτα κριτική και δεν μπορούμε να αποποιηθούμε τις ευθύνες που συχνά προσάπτουμε σε άλλους. Υπό αυτό το πρίσμα, θα μπορέσουμε να συζητάμε για «σύγχρονο ελληνικό χορό» απαλλαγμένο επιτέλους από ενοχικά σύνδρομα, ο οποίος θα αναπτύσσεται σε συνεχή επαφή με ντόπια και διεθνή ιδιώματα.
Στο ίδιο πνεύμα, και θέλοντας ακριβώς να δοκιμάσουμε πρώτοι τη συνταγή που σας προτείνουμε, αναλάβαμε δύο πρωτοβουλίες. Από τις 16/2 και μέχρι τις 23/3 θα μπορεί οποιοσδήποτε το επιθυμεί να τοποθετηθεί σχετικά με το παρόν κείμενο, καθώς θα αναρτηθεί στο ιστολόγιο http://www.toellinikospititouxorou.blogspsot.com/. Αντιλαμβανόμενοι τη λειτουργία αυτού του κειμένου ως αφετηρία διαλόγου, θα φιλοξενήσουμε όλες τις απόψεις με την ελπίδα να μην περιοριστούν σε ευλογίες ή κατάρες. Εφόσον μάλιστα το επιθυμείτε, οι απόψεις σας θα χρησιμοποιηθούν είτε αυτούσιες είτε επεξεργασμένες από ειδικούς συνεργάτες για το σενάριο μιας περφόρμανς με τον τίτλο «Το Ελληνικό Σπίτι του Χορού – the event!». Περισσότερες πληροφορίες για την περφόρμανς μπορείτε να βρείτε στο ίδιο ιστολόγιο.
Καλώς ήρθατε
***********************************************************************************
Συντονισμός-επιμέλεια έρευνας: Χρήστος Πολυμενάκος
Έρευνα: Σοφία Αναστασοπούλου (νομικός και θεωρητικός του χορού), Κωνσταντίνα Γεωργέλου (θεωρητικός παραστατικών τεχνών), Μέντη Μέγα (χορογράφος), Χριστίνα Πολυχρονιάδου (cultural manager)
Όταν η κριτική δεν υπάρχει μόνο για να σηματοδοτεί το τέλος
Όσες φορές η ομάδα συγκεντρώθηκε για να συζητήσει τι θα έπρεπε να περιλαμβάνει ένα τόσο μεγάλης έκτασης κείμενο για τον σύγχρονο ελληνικό χορό, περισσότερο ως αίσθηση του χιούμορ, επανερχόταν διαρκώς μια φράση από τα γαλλικά: La Maison de la Danse. Το Σπίτι του Χορού είναι μια φράση που υπάρχει σε διάφορες γλώσσες –σχεδόν ως όρος πια– για να περιγράψει άλλοτε ιδιωτικές και άλλοτε κρατικά θεσμοθετημένες δραστηριότητες που στηρίζουν την ανάπτυξη του χορού. Πέσαμε πολύ ψυχολογικά… Αποφασίσαμε να ερευνήσουμε και να τοποθετηθούμε στα θέματα που θα διαπιστώναμε ότι απασχολούν τους ανθρώπους που δρουν στο πεδίο του σύγχρονου χορού στην Ελλάδα, με βασικό ερώτημα το «τι θα προσδοκούσαν από το Ελληνικό Σπίτι του Χορού;». Φυσικά, η έρευνα βαφτίστηκε «Το Ελληνικό Σπίτι του Χορού». Στην πορεία, ανακαλύψαμε ότι το Θέατρο «Δόρα Στράτου» έχει το δικό του «Σπίτι του Χορού» στην Πλάκα. Επικοινωνήσαμε με τον πρόεδρό του, τον δρα Άλκη Ράφτη, και, σε αντίθεση με την ανταγωνιστική αντίληψη που έχουμε οι Έλληνες για τους εαυτούς μας, χάρηκε για τον παρεμφερή τίτλο του εγχειρήματός μας.
Ξεκινήσαμε με την προσεκτική μελέτη του τρόπου με τον οποίο αντιλαμβάνονται οι εμπλεκόμενοι την κατάσταση του σύγχρονου χορού στην Ελλάδα και τις διαφορετικές απόψεις που εκφράζονται για την ταυτότητα και τις υποδομές του τόπου.
Τα σημεία στα οποία επικεντρωθήκαμε είναι τα εξής: α) η εξέλιξη του εκπαιδευτικού και ερευνητικού τομέα, β) οι επαγγελματικές ιδιότητες που προσφέρουν σημαντική υποστήριξη στο χορό πέρα από αυτές του χορευτή, χορογράφου και δασκάλου, γ) το θεσμικό και νομικό πλαίσιο που ορίζει την οργανωμένη δραστηριότητα και οι δυνατότητες οικειοποίησης και ανάπτυξής του, και δ) η σχέση αλληλοτροφοδότησης που έχει η τέχνη του χορού με τη σύγχρονη κοινωνία και οι τρόποι που αυτή μπορεί να καλλιεργηθεί ώστε να αποδώσει καλύτερους καρπούς και για τα δύο μέρη.
Έχοντας αυτά ως δεδομένα και θεωρώντας ότι τίποτα δεν είναι αυτονόητο ή αδιαπραγμάτευτο, θελήσαμε να διερευνήσουμε με τρόπο υπερβατικό τις δυνατότητες ανάπτυξής του. Στόχος της έρευνάς μας δεν είναι να στηλιτεύσει τα κακώς κείμενα, που κατά καιρούς έχουν κοινοποιηθεί αναλυτικά και με ποικίλους τρόπους, αλλά να λειτουργήσει ως αφετηρία ενός ευρύτερου διαλόγου και να εντοπίσει πιθανές πηγές καλύτερης στήριξης για την ανάπτυξη του σύγχρονου χορού στη χώρα μας.
Υπάρχει ένα κομμάτι το οποίο η ομάδα μας θεωρεί εξαιρετικής σημασίας και δεν έχει ενταχθεί με προφανή τρόπο στα περιεχόμενα αυτής της έρευνας: η κριτική. Αν αντιλαμβανόμαστε την αναγκαιότητα να υποστηριχτεί ο σύγχρονος χορός ως μια επιπλέον μορφή έκφρασης και διαλόγου, δεν μπορούμε παρά να επιζητούμε και την κριτική. Αρχικά των δημιουργιών, αλλά και όλων των ενεργειών ή σχέσεων που μπορούν να κάνουν αυτόν τον διάλογο πιο ουσιαστικό. Ακριβώς για αυτόν το λόγο θεωρούμε ότι δεν έχει μείνει εκτός ύλης. Τα νέα δεδομένα, όπως καταγράφονται ή προτείνονται στις επόμενες σελίδες, απαιτούν συνεχή ενημέρωση, εξειδίκευση και, παράλληλα, σφαιρική αντιμετώπιση, ανοιχτές συνεργασίες για την αποτελεσματικότερη αλληλοσυμπλήρωση, με γνώμονα την προώθηση και την ανάδειξη της εγχώριας σκέψης και δράσης σε ό,τι σχετίζεται με τον σύγχρονο χορό. Αναπτύσσοντας τις υπόλοιπες πτυχές, εκτιμούμε ότι θα δημιουργηθεί χώρος για εμπεριστατωμένη, απελευθερωμένη, πολυφωνική και γόνιμη κριτική. Ας μην ξεχνάμε, άλλωστε, ότι με τις επιλογές που κάνουμε ως καλλιτέχνες, δημοσιογράφοι, θεωρητικοί, κάτοχοι θεσμικών θέσεων, αλλά και ως κοινό που βλέπει ή διαβάζει για το χορό, ασκούμε έμπρακτα κριτική και δεν μπορούμε να αποποιηθούμε τις ευθύνες που συχνά προσάπτουμε σε άλλους. Υπό αυτό το πρίσμα, θα μπορέσουμε να συζητάμε για «σύγχρονο ελληνικό χορό» απαλλαγμένο επιτέλους από ενοχικά σύνδρομα, ο οποίος θα αναπτύσσεται σε συνεχή επαφή με ντόπια και διεθνή ιδιώματα.
Στο ίδιο πνεύμα, και θέλοντας ακριβώς να δοκιμάσουμε πρώτοι τη συνταγή που σας προτείνουμε, αναλάβαμε δύο πρωτοβουλίες. Από τις 16/2 και μέχρι τις 23/3 θα μπορεί οποιοσδήποτε το επιθυμεί να τοποθετηθεί σχετικά με το παρόν κείμενο, καθώς θα αναρτηθεί στο ιστολόγιο http://www.toellinikospititouxorou.blogspsot.com/. Αντιλαμβανόμενοι τη λειτουργία αυτού του κειμένου ως αφετηρία διαλόγου, θα φιλοξενήσουμε όλες τις απόψεις με την ελπίδα να μην περιοριστούν σε ευλογίες ή κατάρες. Εφόσον μάλιστα το επιθυμείτε, οι απόψεις σας θα χρησιμοποιηθούν είτε αυτούσιες είτε επεξεργασμένες από ειδικούς συνεργάτες για το σενάριο μιας περφόρμανς με τον τίτλο «Το Ελληνικό Σπίτι του Χορού – the event!». Περισσότερες πληροφορίες για την περφόρμανς μπορείτε να βρείτε στο ίδιο ιστολόγιο.
Καλώς ήρθατε
***********************************************************************************